Samengevat
De ASUS ROG Rapture GT-BE98 is een monster van een router en loopt vooruit op het finaliseren van de Wi-Fi 7-specificaties. Of de Wi-Fi 7-functies allemaal goed functioneren, is zelfs nog lastig te zeggen, aangezien clients nog geen Wi-Fi-7-specifieke technieken ondersteunen. Wat we wel hebben kunnen testen, is veelbelovend, want de router zet de hoogste draadloze doorvoerscores neer die we tot nu toe hebben gezien. Wel is er nog werk aan de winkel om de router beter om te laten gaan met ruis op de 5GHz-radioband. Ook 'monsterlijk' zijn het stroomverbruik, de wat milieuonvriendelijke verpakking en het typische gamingrouter-uiterlijk. Een mooi kunststukje van ASUS, maar op dit moment is de rest van de markt is er nog niet klaar voor. Dat maakt dat de router, zelfs als je de enorme aanschafprijs buiten beschouwing laat, geen aanrader is.
De geschiedenis blijft zich herhalen en in de wereld van wifistandaarden is dat niet anders. Terwijl de zevende versie van de standaard nog gecertificeerd moet worden, liggen de eerste producten al in de winkel op je te wachten. Eerder bekeken we een meshwifiset en moederborden die voorzien waren van de standaard; nu is het de beurt aan een wifirouter. En wat voor een: ASUS heeft zijn kans gepakt nu de eerste Wi-Fi 7-chipsets verkrijgbaar zijn en introduceert een nieuw product in zijn ROG-routerassortiment. De router draagt een uitgebreide naam: ROG Rapture GT-BE98. Ook de specificaties zijn uitgebreid: vier radiobanden, verschillende 10GBit/s- en 2,5Gbit/s-aansluitingen, en uiteraard, trouw aan de ROG-designvoorschriften, een vervaarlijk uiterlijk dat op gamers is gericht.
Het fluitsignaal voor de Wi-Fi 7-trein heeft duidelijk geklonken, maar is het echt tijd om aan boord te springen of is het beter om nog even te wachten op de volgende trein? Wat krijg je nu werkelijk terug als je een, laten we eerlijk zijn, uitzinnig bedrag uitgeeft aan een gigantisch uitgebreide wifirouter, waarbij specificaties duidelijk voorrang hebben gekregen boven prijsvriendelijkheid?
Hardware
De uitbundige verpakking van de BE98 is compleet in lijn met de traditie van de ROG-routerlijn. De kartonnen omdoos is voorzien van reflecterende typenummers en een halfdoorzichtig deel waarmee je zicht krijgt op de binnendoos.
Die is voorzien van slogans als ‘For those who dare’, ‘Join the republic’ en meer van dat moois. Die slogans vinden we ook op de router zelf terug. De doos klapt in drie flappen open en onthult daarmee de router. In een compartiment onder de router bevinden zich de snelstarthandleiding, garantieboekjes, een netwerkkabel en de stroomadapter met twee losse netkabels voor het Verenigd Koninkrijk en Europa. Alle onderdelen zijn verpakt in plastic zakjes en hoesjes, tot en met de antennes. Die zijn zelfs driedubbel verpakt met een dubbele laag beschermend plastic en een plastic zakje om elke antenne. Bij een router van deze categorie horen een fraaie verpakking en uitpakervaring, maar voor het milieu is het minder vriendelijk.
Het uiterlijk van de BE98 is niet subtiel en heeft duidelijk het doel om de aandacht op zich te vestigen. Bij het uitpakken van de router hadden de Tweakers-redactieleden een duidelijke (veelal ongenuanceerde) mening over het uiterlijk: een oprechte blikvanger dus. De router heeft aan de bovenzijde een venster waardoor je de interne componenten had kunnen zien als deze niet grotendeels waren afgedekt door een plaat waar wat futuristisch ogende (nep)onderdelen op zijn geplaatst. Verder vinden we bovenop het ROG-beeldmerk, dat verlicht wordt met een led-array. Hiermee kunnen verschillende kleuren en een kleurverloop worden weergegeven, onder andere om de status van de router in een oogopslag te kunnen bepalen.
Snelheid is natuurlijk hét speerpunt van een Wi-Fi 7-router en dat zien we terug aan de bedrade netwerkaansluitingen. De BE98 beschikt over zeven ethernetaansluitingen en slechts een daarvan heeft een maximale snelheid van 1Gbit/s; de rest is sneller. Voor de wan-aansluiting kun je kiezen tussen een 2,5Gbit/s- en een 10Gbit/s-aansluiting. De aansluiting die niet wordt ingezet voor de internetverbinding, komt beschikbaar aan de lan-zijde van het netwerk. Het interne netwerk beschikt dus, afhankelijk van de wan-aansluiting, over vier 2,5Gbit/s- en een 10Gbit/s-aansluiting, of drie 2,5Gbit/s- en twee 10Gbit/s-aansluitingen. De 1Gbit/s kan enkel aan het interne netwerk toegewezen worden. Naast de ethernetaansluitingen biedt de BE98 twee USB-aansluitingen: een 3.0- en een 2.0-variant.
Al die aansluitingen en leds maken van de BE98 een potentiële stroomverslinder. De voeding die wordt meegeleverd, zou dan ook een prima notebookvoeding zijn, met een uitgangsspanning van 19,5V en een maximaal vermogen van 65W.
ASUS omschrijft de BE98 als een 'BE25000 Quad-band Gaming Router’. 25.000 is de som van de theoretische doorvoersnelheden van alle radiobanden. De router beschikt over vier radio’s. Twee daarvan bedienen de 5GHz-band en de overige twee opereren op 2,4 en 6GHz. Op de laatste band ondersteunt Wi-Fi 7 het gebruik van 320MHz bandbreedte, wat volgens ASUS neerkomt op een maximale snelheid van 11.529Mbit/s. Beide 5GHz-radio’s ondersteunen 160MHz bandbreedte, ofwel 5764Mbit/s, opnieuw volgens ASUS, en de door ASUS maximaal opgegeven snelheid voor de 2,4GHz bedraagt 1148Mbit/s. Bij elkaar opgeteld kom je dan aan 24.205Mbit/s. Wi-Fi is geen full-duplexmedium, dus die snelheid kan direct door de helft. Daarvan blijft in de praktijk, ook door overhead in het wifiverkeer, ongeveer zeventig procent over. Dat maakt dat de verwachte maximale snelheid in de praktijk 4035 + (2x2011) + 402 = 8459Mbit/s bedraagt als alle radiobanden simultaan op hun maximum presteren. Absoluut geen kattenpis, maar wel een stuk minder snel dan wat de verpakking adverteert.
Teardown
Volgens de informatie die ASUS biedt, klopt het hart van de router op 2,6GHz met vier kernen. Het werkgeheugen is 2GB groot en de flashopslag kan in totaal 256MB aan data herbergen. Informatie over welke chipset de basis van de router vormt, is niet beschikbaar, maar wel belangrijk in het stadium waarin Wi-Fi 7 zich op dit moment bevindt. Zoals we hebben gezien in onze review met Z790-refresh moederborden voorzien van Wi-Fi 7, is het goed voor de prestaties als de afkomst van de chipset aan beide zijden gelijk is. We hebben de router daarom na de testprocedure uit elkaar gehaald om de chips te identificeren. ASUS heeft deze router uitgerust met de Broadcom 4916-chipset. Hierbij is het bijna niet afgeweken van het referentieontwerp dat Broadcom heeft opgesteld in de documentatie rondom deze chipset, die je hier kunt vinden.
Aan het hoofd zien we de BCM4916-soc, die een 10Gbit/s-ethernetaansluiting en vier gigabitaansluitingen aan boord heeft. Die laatste zijn helaas niet allemaal benut, want we vinden er maar een terug op de achterzijde. Daarmee rijst de vraag welke chip verantwoordelijk is voor de 10Gbit/s- en vier 2,5Gbit/s-aansluitingen. Die vraag wordt beantwoord met de vondst van een Realtek RTL8372-chip. Die toevoeging is de enige afwijking van het eerder genoemde referentieontwerp. Het werkgeheugen is waarschijnlijk verborgen onder de metalen schilden, maar de flashopslag is wel zichtbaar geplaatst. Dit betreft een Macronix-chip.
Voor de wifinetwerken zijn vier chips verantwoordelijk. Voor 2,4GHz en 5GHz zijn dit drie BCM6726-chips die een 160MHz breed netwerk ondersteunen met vier simultane streams. De chips ondersteunen de nieuwe Wi-Fi 7-technieken, zoals 4096QAM-modulatie en Multi-Link Operation. De 6GHz-chip komt uit dezelfde familie, maar heeft een modelnummer dat iets afwijkt: BCM67263. Deze chip voegt ondersteuning voor 320MHz bandbreedte toe.
Op een hoekje van het pcb vinden we een geïntegreerde antenne die is aangesloten op een van de BCM6726-chips. Deze dient voor de zero-wait dfs-functie. Normaal gesproken zal de radiochipset bij gebruik van dfs-wifikanalen de band een minuut of tien bekijken voordat het wifinetwerk wordt uitgezonden, om te voorkomen dat er onbedoeld een (buien)radar wordt verstoord. Door deze speciale antenne kan de router de band doorlopend beluisteren en analyseren, terwijl de radio direct het wifinetwerk online kan brengen. Iets anders wat opviel, zijn de ongebruikte aansluitingen op het pcb, gemarkeerd met gnss. Dit opschrift suggereert dat het hier draait om een optionele satellietnavigatiemodule, die bijvoorbeeld kan dienen voor tijdssynchronisatie of regiobepaling. Dat laatste kan belangrijk zijn om snel de uitzendmogelijkheden van het 6GHz-netwerk te bepalen. De optie is gesneuveld in het uiteindelijke product. Het pcb is zelf echter met het modelnummer 'BExxx' gemarkeerd. Dat kan inhouden dat het ook anders bestukt kan worden, om te dienen als basis voor een ander model.
Om de componenten koel te houden, is de router aan de zijde waarop de chips gemonteerd zijn, voorzien van passieve koelblokken met een nanocarboncoating. Aan de andere zijde van het pcb bevindt zich de plaat die je van buitenaf door het venster kunt zien zitten. Deze plaat heeft een dubbelfunctie als heatspreader en is voorzien van siliconen pads om de warmte van het pcb te transporteren naar de koelribben aan de bovenzijde van de router. Alle belangrijke componenten zijn daarmee dubbelzijdig gekoeld. Die grote passieve koelcapaciteit voorkomt vermoedelijk ook dat ASUS de router met een ventilator moet uitrusten.
Software
De BE98 wordt uitgevoerd met Asuswrt, dat bij een router van deze statuur ook alle functies biedt die goedkopere routers van ASUS weleens missen. Zo heeft de router ondersteuning voor zowel OpenVPN als Wireguard, zijn er voor gamers presets beschikbaar voor portforwarding en beschikt de router over de wifiradarfunctie waarmee je de eigenschappen van de radio-omgeving enorm diepgravend kunt analyseren.
Zoals we Asuswrt inmiddels kennen, zijn de instellingsmogelijkheden in de webinterface zeer uitgebreid. Dat kan voor een onervaren gebruiker een drempel opwerpen, maar die gebruiker kan terecht in de smartphoneapp, die wat minder instellingen en een instelwizard biedt. Om de meer ervaren gebruiker te assisteren, beschikken de meeste instellingen ook over een hulptekst.
Iets wat we niet eerder zagen op andere routers met Asuswrt, maar wat ASUS misschien ook naar de rest van het assortiment zal uitrollen, is de vernieuwde gastnetwerkfunctie. Deze functie biedt verschillende voorinstellingen om het gastennetwerk in te zetten voor verschillende scenario's. Zo kun je kiezen voor een kindernetwerk waarop internet enkel op vooringestelde tijden beschikbaar is of een gastennetwerk met een welkomstportaal waarop de gastgebruiker eerst met voorwaarden akkoord moet gaan. Deze functionaliteit zagen we eerder bij bijvoorbeeld Unifi en AVM's FritzBox.
Wifitestresultaten
Zeker bij een dure router als deze is het belangrijk om context te hebben bij de testresultaten. De routers die we daarom tegenover deze BE98 zetten, zijn de ASUS ROG Rapture GT-AXE16000 en de TP-Link Archer AXE75. De AXE16000 kun je zien als de Wi-Fi 6E-voorloper van de BE98 en beide routers zitten dan ook in het hoogste prijssegment voor consumentenrouters. De AXE75 is in dat opzicht totaal geen concurrent, maar maakt duidelijk wat de meerprijs van deze routers in de praktijk oplevert ten opzichte van een betaalbare router uit het middensegment.
Op dit moment beschikken de clients in onze wifitestopstelling nog niet over Wi-Fi 7. Om toch over testresultaten te beschikken, hebben we een los systeem met Wi-Fi 7-ondersteuning in de kooi gezet. Aangezien we het wifisignaal van dit losse systeem niet kunnen dempen met onze signaaldempers, blijft het testen beperkt tot een maximaledoorvoertest.
Maximale doorvoer (Wi-Fi 7)
De maximaledoorvoertest voeren we uit met de parameters zoals we die ook gebruiken in onze normale wifitestopstelling. Hierbij maken we gebruik van TCP-verkeer. Dit type verkeer vormt in de meeste netwerken de hoofdmoot van de data die wordt verplaatst. Hiernaast voeren we dezelfde tests uit met UDP-verkeer. Dit type dataverkeer heeft door de aard van het protocol minder last van overhead en kan daarom bij een juiste behandeling door de router hogere snelheden noteren.
Om met de deur in huis te vallen: de maximale doorvoer van de BE98 breekt alle records van de Wi-Fi 7-tests die we in het verleden hebben uitgevoerd. De TP-Link BE85 haalde met een mobiele client zo'n 1,9Gbit/s en met desktopclients 2,8Gbit/s. De BE98 gaat hier ruim voorbij met meer dan 3,5Gbit/s in de downlink- en bijna 3,2Gbit/s in de uplinkrichting. Met UDP-verkeer zien we geen hogere doorvoer, zelfs iets minder in de downlinkrichting. Wel zijn de uitschieters die we zagen tijdens het verloop van deze test hoger; het lukte de BE98 om 4280Mbit/s in een enkele seconde te transporteren.
Maximale doorvoer (Wi-Fi 6E)
In de maximaledoorvoertest bekijken we de doorvoersnelheid die maximaal haalbaar is op het wifinetwerk van de router. We testen dit in beide richtingen, dus van de router naar de client en vice versa.
De datadoorvoersnelheid van de BE98 is zo'n beetje het grootste speerpunt van de router. Je verwacht dus dat dit goed zit en gelukkig klopt dat ook. De router presteert in de downlinkrichting, van de router naar de client, op 2,4 en 5GHz prima en ongeveer gelijk aan de AXE16000. Op 6GHz is de router duidelijk een stukje sneller. In de uplinkrichting presteert de BE98 op zowel 5 als 6GHz een stuk beter dan de AXE16000, waarbij het verschil zelfs enkele honderden Mbit/s bedraagt. De resultaten van de AXE75 moeten in perspectief gezien worden, want deze router ondersteunt geen 160MHz bandbreedte, waardoor de snelheid minimaal de helft lager uitvalt.
Multibandtest
Bij de multibandtest test maakt elke client tegelijk verbinding op een aparte band van de router, waarna we tegelijk op elke frequentieband de maximale doorvoer testen. Dit doen we ook weer in twee richtingen: uplink en downlink. Hiermee testen we de interne doorvoer van een router naar de wan-poort. Routerchipsets bevatten een interne switch, waarmee naast de lan- en wan-aansluiting ook de radio’s verbonden zijn. Met deze test wordt de doorvoer van deze switch getest en proberen we te identificeren of iets in het communicatiepad de snelheid begrenst.
In de multibandtest zien we in elk geval duidelijk dat er geen interne begrenzing speelt. Dat zou ook vreemd zijn voor een router waarbij Multi-Link Operation een rol gaat spelen in de toekomst. Het beeld dat we zagen in de maximaledoorvoertest ten opzichte van de AXE16000, zien we iets versterkt terug. Wat doorvoer in de downlinkrichting betreft ontlopen de routers elkaar niet veel, maar in de uplinkrichting loopt het verschil in het doorvoertotaal op tot net meer dan 1Gbit/s in het voordeel van de BE98. Dat positieve verschil vertoont zich over alle frequentiebanden. De AXE75 beschikt niet over een tweede 5GHz-netwerk en heeft een beperkte bandbreedte, wat opnieuw een enorm contrast geeft in de scores.
Range versus rate
Bij het testen van de maximale doorvoer bij demping, of de range versus rate, meten we de doorvoer van de wifirouters terwijl we de demping op de signalen van de client steeds verder opvoeren. Zo krijgen we een beeld van hoe de routers presteren als het bereik slechter wordt door grotere afstanden of muren.
Op 2,4GHz is het bereik dat de BE98 kan leveren, prima en erg vergelijkbaar met de prestaties van de AXE16000. Zelfs bij de hoogste demping van 64dB in deze test blijft er nog 30Mbit/s doorvoer mogelijk over de verbinding. Vergeleken met de overige radiobanden van de router is de doorvoersnelheid niet om over naar huis te schrijven, maar bereik is dan ook het voornaamste doel van deze band. Het is interessant dat de resultaten van de BE98 en AXE16000 in de uplinkrichting vanaf 39dB demping nagenoeg identiek zijn, wat doet vermoeden dat het knelpunt zich bij deze demping en verkeersrichting aan de clientzijde bevindt. Ten opzichte van de AXE75 scoren de beide ASUS-routers beter op het gebied van bereik en doorvoer.
Op 5GHz zien we weer opvallend gelijke resultaten tussen de BE98 en AXE16000, hoewel de doorvoer van de BE98 in de uplinkrichting (marginaal) beter is. Het bereik van de BE98 is iets groter, maar de datadoorvoer is daarbij zo laag dat het 2,4GHz-netwerk vanaf zo'n 39dB demping een sneller alternatief biedt. Hoewel de aanvangssnelheid van de AXE75 wat lager ligt dan die van de overige twee, laat deze over een groot deel van de linie zien dat een goedkope router bij een beperkte bandbreedte niet per se in het nadeel hoeft te zijn. Het bereik loopt zelfs iets verder door dan dat van de AXE16000.
Zoals in de maximalesnelheidstest al duidelijk bleek, biedt de BE98 een significant sneller 6GHz-netwerk, zeker zolang het bereik naar de client goed is. Dit verschil wordt al snel kleiner als de demping verder oploopt, maar weer blijkt het bereik van de BE98 groter dan dat van de AXE16000. De AXE75 is in het nadeel bij deze test, weer door de beperkte bandbreedte van 80MHz. Bij stevige demping lopen de resultaten meer in de pas met die van de overige routers, maar op het gebied van zowel bereik als doorvoersnelheid kan de AXE75 geen vuist maken tegen ASUS' monsterrouters.
Multiclienttests
In de multiclienttests meten we de maximale doorvoer van verschillende clients tegelijk. We voeren de tests uit in de uplink- en de downlinkrichting. Op de clients wordt geen demping toegepast, dus in potentie behalen ze beide evenveel bandbreedte; de router bepaalt die verdeling. Om de resultaten meer op de praktijk te laten aansluiten, gebruiken we hierbij een maximale bandbreedte van 20MHz op 2,4GHz en 80MHz op 5GHz. Hiermee komt de maximale theoretische doorvoer op zo’n 1200Mbit/s bij 5GHz en 240Mbit/s op de 2,4GHz-radioband.
Test 1: twee clients
Op 2,4GHz zien we in de downlinkrichting dat de router de radiotijd keurig over de clients verdeelt; beide clients behouden een vrij stabiele doorvoer. In de uplinkrichting is dat iets anders; de bandbreedte fluctueert een stuk meer voor beide clients, maar ondanks dat krijgen ze allebei uiteindelijk evenveel radiotijd en over het algemeen een goede doorvoersnelheid. De totale doorvoersnelheid in de downlinkrichting zakt naar zo'n 180Mbit/s.
Op 5GHz toont de BE98 een nagenoeg perfect beeld in de downlinkrichting; beide clients vallen nauwelijks van elkaar te onderscheiden in de grafiek. Wel treedt er na zo'n dertig seconden een dip op in de doorvoer waar beide clients last van hebben, maar na enkele seconden herpakt de BE98 zich en biedt hij weer een perfect verdeelde doorvoer. In de uplinkrichting presteert de BE98 wat minder goed. De verdeling is nog wel redelijk in orde, maar de totale doorvoersnelheid is stevig ingezakt en het duurt een tijd voordat de router een stabiele doorvoer weet te leveren aan beide clients.
Test 2: drie clients
Bij gelijktijdig dataverkeer van drie clients wordt het verkeer iets minder netjes verdeeld. Een willekeurige client delft daarbij het onderspit en krijgt minder datadoorvoer dan de rest. Ook de totale datadoorvoer vermindert in deze situatie, met name op 5GHz in de uplinkrichting, waarin de clients zo'n beetje gehalveerd zijn in snelheid ten opzichte van de downlinkrichting op dezelfde band.
Ruis
In onze ruis- of interferentietest testen we de doorvoer zonder demping, maar we zenden met onze signaalgenerator wifiverkeer uit om een naburig netwerk te simuleren. Dit doen we met twee (wmm-)prioriteitsinstellingen aan de kant van de signaalgenerator: 'best effort' en 'voice'. We doen een test met deze twee instellingen op hetzelfde wifikanaal als de router en op een kanaal waarbij de bandbreedte deels die van de geteste router overlapt. Om rekening te houden met overig netwerkverkeer, moet een router luisteren alvorens te zenden. Zeker bij elkaar overlappende netwerken zien we vaak verschillen in hoe de routers hiermee omgaan.
Omgang met ruis is niet het sterkste punt van de BE98. Bij netwerkverkeer op hetzelfde kanaal zakt de snelheid flink in. Op 2,4GHz zien we dat de BE98 er initieel niet in slaagt om een stabiele doorvoer te leveren, waarna hij terugschakelt naar een lagere doorvoersnelheid. De AXE16000 en AXE75 krijgen geen betere doorvoer voor elkaar, maar vertonen wel minder 'zoekgedrag'. Op 5GHz zijn de verschillen nog veel groter, en ten opzichte van de AXE16000 en AXE75 is de doorvoer van de BE98 niet best. Ook is de verbinding minder stabiel, met meer pieken en dalen. De oorzaak kan zijn dat de algoritmes in de firmware voor deze chipset minder ver ontwikkeld zijn dan die voor de AXE16000.
Energiegebruik
Het energiegebruik van de BE98 is waanzinnig, zeker als het apparaat niets doet. Met 22W kost het apparaat je op jaarbasis 76,03 euro bij een prijs van 40 cent per KWh. Nu kan het zijn dat het hogere verbruik te wijten is aan het feit dat beide 10Gbit/s-aansluitingen in onze testopstelling verbonden zijn, want de chipsets voor deze aansluitingen staan bekend als stevige verbruikers. Met de netwerkkabels in de 1Gbit/s- en 2,5Gbit/s-aansluiting zakt het verbruik naar 19W. De Realtek- en Broadcom-chipsets voor deze twee aansluitingen zijn dus niet verantwoordelijk voor het hoge basisverbruik. Ook het uitschakelen van de leds liet het energiegebruik niet noemenswaardig dalen. Hoewel deze resultaten niet best afsteken tegen die van alle andere gemeten routers, zal vermoedelijk niemand de BE98 aanschaffen met energiezuinigheid en prijsvriendelijkheid als motief.
Conclusie
ASUS laat met de BE98 uitstekend zien waar het merk toe in staat is als prijs geen rol speelt. De ROG Rapture GT-BE98 biedt heel veel dingen die je als netwerkliefhebber graag ziet: snelle ethernetaansluitingen, vier radiobanden, enorm veel functies en instellingen, en daarbovenop ondersteuning voor de nieuwste wifistandaard. In veel opzichten is de BE98 een beest, maar zoals dat gaat met monsters, is er een keerzijde. Het uiterlijk is monsterachtig, het stroomverbruik is verslindend en de prijs doet je portemonnee sidderen. Is de router daarmee een aanrader? Absoluut niet. Zoals de Wi-Fi 7-benchmarks aangeven, biedt de standaard al wel meer snelheid, maar technieken als mlo worden nog niet goed ondersteund door (onder andere) Windows. Eerdere tests gaven al aan dat met de huidige stand van zaken ook compatibiliteit van de chipsets aan beide zijden van de verbinding een grote rol speelt. Het is op dit moment dus nog niet de aan te raden om op de Wi-Fi 7 trein te springen, tenzij je met al die nadelen kunt leven.